بررسی مبانی و راهبردهای وحدت و همدلی اجتماعی در جامعه اسلامی با تأکید بر آموزه‌های نهج البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری فلسفه و کلام اسلامی و استاد حوزه علمیه خواهران

10.22034/aeena.2025.786

چکیده

وحدت و همدلی از ارکان اساسی جامعه اسلامی است که در دوران معاصر با چالش‌های متعددی روبرو شده است. نوشتار حاضر با هدف تبیین مبانی، مؤلفه‌ها و راهبردهای تحقق این مفهوم در جامعه، با روش توصیفی-تحلیلی و با محوریت نهج البلاغه به این مهم پرداخته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که وحدت در اندیشه امام علی ع بر مبانی اعتقادی (توحید)، انسان‌شناختی (فطرت مشترک)، اخلاقی (فضیلت‌ها) و عقلانی استوار است و مهم‌ترین مولفه‌های آن عدالت، اخوت دینی، مدارا و نظارت همگانی است که تحقق آن مستلزم مبارزه با موانعی چون تکبر، جهل و ظلم می­باشد. 

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم.
  2. نهج البلاغه، ترجمه سید جعفر شهیدی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1378.
  3. ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمد بن علی، الخصال، ترجمه محمدباقر کمره­ای، تهران: کتابچی، 1381.
  4. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، 1418ق.
  5. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، ترجمه صادق حسن­زاده، قم: آل علی، 1382.
  6. ابن حزیمه، محمد، التوحید، به کوشش محمد خلیل هراس، قاهره: ج1، 1388ق.
  7. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دار صادر، ج3، 1956م.
  8. بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، ترجمه عبدالعلی نوراحراری، مشهد: مکتب البشری، 1391.
  9. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ترجمه حسین استادولی، تهران: دارالثقلین، 1393.
  10. مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ترجمه خالد ایوبی نیا، تهران: حسینی اصل، 1399.
  11. یاری قلی، بهبود؛ بهادری خسروشاهی، جعفر، «بررسی تطبیقی مفهوم همدلی از منظر روانشناسی و مبانی اسلامی»، سبک زندگی اسلامی، دوره 2، ش 3، مرداد 1397.
دوره 4، شماره 4 - شماره پیاپی 16
فصلنامه آیین علوی زمستان 1403 شماره 16
اسفند 1403
صفحه 43-62
  • تاریخ دریافت: 10 دی 1403
  • تاریخ بازنگری: 20 دی 1403
  • تاریخ پذیرش: 01 بهمن 1403
  • تاریخ اولین انتشار: 01 اسفند 1403