تحلیل تطبیقی زمینه های بیعت مردم با امام علی ع در نهج البلاغه و تاریخ طبری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

10.22034/aeena.2024.778

چکیده

پس از قتل عثمان بن عفان، بیعت مردم با امام علی ع به عنوان کلیدی‌ترین عامل انتقال قدرت و آغاز دوره‌ای جدید در تاریخ اسلام شناخته می‌شود. این بیعت نه تنها به تغییر رهبری اسلامی منجر شد، بلکه موجب بروز فتنه‌ها و تنش‌های اجتماعی میان مسلمانان گردید. دو منبع معتبر در این زمینه، تاریخ طبری و نهج ­البلاغه هستند که به تحلیل ابعاد مختلف این واقعه پرداخته‌اند. تاریخ طبری به عنوان یک منبع اساسی در تاریخ‌نگاری اسلامی، تأثیر عمیقی بر روایت‌های تاریخی و پژوهش‌های آتی در این حوزه داشته است. این تحقیق به بررسی تشابهات و تفاوت‌های این دو متن در زمینه بیعت با امام علی ع می‌پردازد. هر دو منبع بر اهمیت بیعت و تأثیر فشارهای اجتماعی و سیاسی در زمان بیعت تأکید دارند. همچنین، نصیحت‌ها و حمایت­های امام علی ع از عثمان و تأثیر آن بر مشروعیت بیعت در هر دو متن مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، تاریخ طبری به تفصیل به جزئیات وقایع و زمینه‌های اجتماعی بیعت پرداخته و اختلاف‌نظرها را تحلیل می‌کند. عبدالله بن سبا به عنوان شخصیتی بحث‌برانگیز در تحریک مردم برای بیعت و عامل بروز تنش‌ها و اختلافات داخلی معرفی شده و نقش مصریان در شکل‌گیری شورش‌ها نیز به وضوح در تاریخ طبری برجسته شده است، در حالی که وقایع در نهج ­البلاغه به شیوه‌ای متفاوت تحلیل شده است.

کلیدواژه‌ها

فصلنامه آیین علوی
دوره 4، شماره 3 - شماره پیاپی 15
فصلنامه آیین علوی پاییز 1403 شماره 15
آذر 1403
صفحه 9-30

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 مرداد 1403
  • تاریخ بازنگری: 24 شهریور 1403
  • تاریخ پذیرش: 02 مهر 1403
  • تاریخ اولین انتشار: 01 آذر 1403

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار