مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در نهج ‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

«سرمایه اجتماعی» از جمله مفاهیم نوینی است که نقش بسیار مهم‌تری از سرمایه فیزیکی و انسانی در سازمان‌ها و جوامع ایفاء می‌کند. سرمایه اجتماعی از تعامل‌های روزمره بین افراد شکل می­گیرد و دارای عناصر و مؤلفه‌هایی همچون اعتماد، انسجام، روابط و مشارکت میان اعضای یک گروه یا یک جامعه است که با تقویت آنها می‌توان زمینه بهبود و توسعه را در سایر بخش‌ها ایجاد کرد. نوشتار حاضر به مطالعه نهج ‌البلاغه با تمرکز بر مهم‌ترین عناصر سرمایه اجتماعی پرداخته تا پاسخگوی این سؤال باشد که چگونه می‌توان از سرمایه اجتماعی جامعه صیانت و آن را تقویت کرد؟ برای دستیابی به این مهم، ضمن مطالعه نهج البلاغه به گردآوری داده­های مرتبط با موضوع و سپس تجزیه و تحلیل آنها به روش توصیف و تحلیل محتوایی پرداخته شده است.
بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، روش های صیانت از سرمایه اجتماعی عبارتند از: اولویت قائل شدن برای سرمایه اجتماعی، پرهیز از خشونت و ظلم و حسن برخورد و مدارا با سرمایه‌های انسانی، تلاش برای ایجاد آرامش در جامعه و جلوگیری از ایجاد نارضایتی و بی‌اعتمادی در مردم، تلاش برای جلوگیری از درگیری‌های داخلی و فراهم کردن فضای صلح در جامعه، شفاف‌سازی و جلب اعتماد و حسن ظن سرمایه‌های انسانی، اصلاح نگرش نسبت به سرمایه‌های انسانی و مقام و مسئولیت. همچنین می‌توان با روش‌هایی همچون دعوت و تشویق سرمایه‌های انسانی، تهییج و تحریک غیرتمندی، بیان آثار و پیامدهای  قوت و ضعف سرمایه اجتماعی و روشنگری، در جهت تقویت سرمایه اجتماعی اقدام نمود.

کلیدواژه‌ها