موسیقی واژگان نهج البلاغه در فرآیند ترکیب و آرایش معطوف به حروف و تأثیر آن بر معنابخشی

 یکی از رویکرد­هایی که در سده­های اخیر مورد توجه ویژه محققان قرار گرفته، موسیقای قرآن است. نهج البلاغه، اخ القرآن و مافوق کلام بشری و دون کلام الهی نام گرفته است که بعد از قرآن از اوج فصاحت و بلاغت و جلوه­های زیباشناختی، از جمله موسیقی مؤثر در معنا برخوردار است. نوشتار حاضر به بررسی موسیقی واژگان نهج البلاغه در فرآیند ترکیب و آرایش معطوف به حروف و تأثیر آن بر معنابخشی پرداخته است. مراد از موسیقی در این نوشتار موسیقای بیرونی نهج البلاغه، یعنی صوت، آهنگ و آوای حاصل از تلفظ واژه است که برخاسته از نوع حرکات و مد، نوع حروف و صفات و مخارج آن، زیادت و به تبع آن ابدال و ادغام می­باشد. در نوشتار پیش رو که از جمله تحقیقات بنیادی است، روش جمع‌آوری مطالب، استقرایی و کتابخانه‌ای و نیز روش پردازش داده­ها تحلیلی می‌باشد. این مقاله درصدد آن است تا جلوه­هایی از دلالت­های الهام­بخش موسیقای الفاظ نهج البلاغه و تأثیر آن در معنابخشی را تبیین و بررسی نماید. مهم‌ترین یافته‌های این تحقیق حکایت از آن دارد که موسیقای واژه­های نهج البلاغه دارای دلالت­های معنایی متفاوتی از جمله سنگینی و شدت معنا، تداعی صدای خارجی، تداعی فضای اضطراب جامعه، شدت آشکاری و پی­در­پی بودن ناله و فریاد، اوج شادمانی، تلاش بی­وقفه، اضطراب شدید، مبالغه در معنا، شدت و وضوح سرور ناشی از عدالت گستری، کوشش و دقت نظر، شدت زمین­گیری و سستی در اطاعت، شدت و قوت بخشیدن به معنا، گستردگی و امتداد معنا، عمق بخشیدن به معنا می‌باشد. با تأیید فرضیه­های تحقیق، تأثیر موسیقایی نهج البلاغه بر معنا، عدم ترادف در نهج البلاغه نیز به­طور ضمنی ثابت می­شود.