اساس سیاست مدنی و تدبیر زندگی در عبارات گهربار حضرت علی (ع) آشکار است. ایشان در عهدنامه‌ای خطاب به مالک اشتر، رموز کشورداری و رهبری جامعه و برخورد با مردم را به نحو احسن تبیین نموده است. این نامه طولانىترین و پرمحتواترین نامههاى نهج البلاغه است که آیین کشوردارى را از تمام جهات بررسى نموده و اصول پایداری که هرگز کهنه نمىشود در آن ترسیم شده است. نوشتار حاضر به روش کتابخانهای و با توصیف و تحلیل بیانات حضرت (ع) با محوریت نامه 53 نهج البلاغه نشان میدهد که حکمران جامعه باید دارای چنین صفاتی باشد: با خدا و مردم انصاف داشته باشد، قلبش کانون مهر و محبت و لطف نسبت به رعیت باشد، شایستهترین وزیران را برای اداره جامعه برگزیند، به حقوق محرومان رسیدگی نماید و از مظلومان دفاع کند.
)