بالندگی یا انحطاط خانواده به عنوان کوچکترین و مؤثرترین نهاد اجتماعی و عامل تشکیل و استحکام بنیان جوامع بشری همواره مورد توجه اندیشمندان و صاحبنظران بوده و هست. قرآن کریم نیز از اهمیت تشکیل این بنا با تعبیر «میثاقاً غلیظا» به معنای پیمان محکم و استوار یاد کرده و بارها به جلوگیری از گسیختن این میثاق با لزوم رعایت تقوا و حدود الهی و صبر و توکل توصیه نموده است. یکی از منابعی که میتوان برای تحکیم خانواده از آن بهره برد، رجوع به گنجینه بیبدیل و عظیم سبک زندگی خانوادگی حضرت علی (ع) -آن قرآن مجسم- به عنوان نمونه و الگوی عینی است. شناخت سبک زندگی حضرت علی (ع) در راستای تحکیم بنیان خانواده از اینرو حائز اهمیت است که خانواده علوی در زمان نزول قرآن، با هدایت و حمایت رسول خدا (ص) بر اساس سادهزیستی شکل گرفت و همه فراز و نشیبهای یک خانواده نوپا را تجربه کرد و با تکیه بر آموزههای قرآنی بر مشکلات و سختیها فائق آمد.
نوشتار حاضر در پی آن است تا با توجه به مجموع رفتارها و سکنات حضرت علی (ع) در محیط خانواده، آنچه را که باعث استحکام خانواده علوی بوده با تکیه بر بینش و نگرش دینی ایشان استخراج و بیان نماید.