یکی از مهمترین محورهای ارتباطی انسان، ارتباط با خود است و ترکیب «حقوق نفس» شامل مجموعه بایدها و نبایدهایی است که یک انسان وظیفه دارد در ارتباط با جسم و روح خود لحاظ کند. در بین آموزههای متعالی و انسانساز اسلام در خصوص حق و تکلیف، فرمایشات امیرالمؤمنین (ع) از جایگاه ویژهای برخوردار است، لذا نوشتار حاضر با عنوان «حقوق نفس در کلام امیرالمؤمنین (ع)» به تبیین مهمترین حقوق نفس در آموزههای اهل بیت (ع) با محوریت فرمایشات امیرالمؤمنین (ع) و کتاب گرانسنگ نهج البلاغه پرداخته و آن را در قالب سه حق کلی تحت عناوین «خودشناسی و حفظ کرامت نفس»، «اهتمام به علم‌آموزی» و «اهتمام به حفظ سلامت جسم» تدوین نموده است. به نظر می‌رسد در بین حقوق مطرح شده «خودشناسی» در رأس تمام حقوق نفس قرار دارد؛ چراکه با رعایت آن، حفظ کرامت و پایبندی به اطاعت از خداوند و دیگر حقوق نفس نیز محقق خواهد شد.
)